Toegankelijkheid in web design (UX en UI) structureel meenemen in het ontwerpproces
Veel organisaties behandelen toegankelijkheid pas achteraf, waardoor gebruikers met beperkingen worden uitgesloten en projecten duurder uitvallen. We starten met toegankelijk design vanaf de eerste schets: doelen, persona’s en vroeg user research met echte gebruikers. Zo ontstaat een inclusieve, gebruiksvriendelijke interface die ontwikkeltijd bespaart en conversie verhoogt.
- 15 augustus 2025
- Leestijd: 6 minuten

Hoe nemen we toegankelijkheid structureel mee in het webdesign proces?
Toegankelijkheid is essentieel: het vergroot het bereik, verbetert de gebruiksvriendelijkheid en maakt websites inclusiever voor alle gebruikers. Als UX-gericht team adviseren wij om toegankelijk design vanaf de eerste schets mee te nemen: van persona’s tot interactiestromen. We starten met de doelen van de gebruiker en betrekken mensen met een beperking vroeg in onze research. Zo wordt toegankelijk design onderdeel van de gebruikerservaring in plaats van een losse checklist.
Welke WCAG-richtlijnen gelden voor kleur en contrast?
De WCAG-richtlijnen (Web Content Accessibility Guidelines) geven duidelijke niveaus (AA, AAA) voor contrast. Wij gebruiken tools in onze designsoftware om contrastratio’s te meten en zorgen voor minimaal 4.5:1 voor tekst. Figma heeft hier sinds kort een eigen contrast checker voor. Kleur mag nooit de enige informatiedrager zijn: we voegen iconen, patronen of labels toe voor datavisualisaties en knoppen. Een praktijkvoorbeeld: in een call-to-action combineren we kleur, label en icon zodat elke gebruiker direct duidelijkheid heeft. Dit is een belangrijk onderdeel van toegankelijk design.
Hoe optimaliseren we tekst, typografie en visuele instellingen?
We zorgen voor voldoende lettergrootte, hiërarchie en witruimte zodat gebruikers snel kunnen scannen. We maken onze designs responsive en testen vergroting tot 200% zonder verlies van functionaliteit; dat helpt zowel mobiele apparaten als desktoplezers. Daarnaast bieden we visuele instellingen zoals zwart-witmodus of hoog contrast en overwegen we een voorleesfunctie voor lange content. Zo koppelen we typografische regels aan het design system zodat developers consistent HTML en CSS kunnen overnemen. Dit draagt direct bij aan toegankelijk design.
Hoe ontwerpen we navigatie, structuur en toetsenbordbediening?
Een heldere navigatie maakt het makkelijk voor gebruikers om doelen te bereiken. We implementeren een ‘Skip to content’-module die bij de eerste Tab-toets een lijst van headings en secties toont, en zorgen voor zichtbare focus states op knoppen en links. We testen navigatie met alleen toetsenbord en screenreader. In ons proces beschrijven we semantische HTML-structuur en ARIA waar nodig om de gebruikersinterface voor alle apparaten en assistive tech betrouwbaar te maken. Ook dit is een onmisbaar onderdeel van toegankelijk design.
Hoe verminderen we cognitieve belasting en ontwerpen we voor diverse behoeften?
Cognitieve toegankelijkheid vraagt om eenvoudige taal, voorspelbare patronen en consistente interface-elementen. We minimaliseren keuzes op cruciale momenten en gebruiken progressieve onthulling om overload te beperken. We werken met checklists voor microcopy, foutmeldingen en formulieren zodat elke gebruiker, ook mensen met een beperking, sneller zijn taak voltooit. Een praktijkvoorbeeld: we herstructureerden een checkout met stap-voor-stap feedback en zagen conversie en gebruiksvriendelijkheid toenemen. Zo maken we toegankelijk design ook cognitief gebruiksvriendelijk.
Hoe testen en implementeren we audio, tekstalternatieven en assistieve functies?
Voor video en audio gebruiken we standaard een transcriptknop en ondertiteling. We voegen aria-labels en alt-teksten toe voor afbeeldingen en zorgen dat lange content voorgelezen kan worden. Daarnaast implementeren we duidelijke mediacontroles met pauze en volume en bieden we synchronisatie tussen transcript en video. In ons werk testen we ook de leesbaarheid en passen we micro-interacties aan zodat screenreaders een logische volgorde volgen. Dit alles verhoogt de kwaliteit van ons toegankelijk design.
Welke tools en methodes versnellen toegankelijk design?
We gebruiken plugins en tools in onze designsoftware om WCAG-issues te scannen en contrast te meten. We combineren usability tests met echte gebruikers, automated audits en keyboard-only checks. We leggen toegankelijk design vast in ons design system met componenten, states en code-snippets zodat developers snel en consistent kunnen implementeren. Daarbij gebruiken we een mix van user testing, UX-audits en front-end linting om bruikbaarheid en toegankelijkheid structureel te borgen.
Waarom loont het om toegankelijk design vanaf het begin mee te nemen?
Toegankelijk design verbetert het bereik, de gebruikerservaring en de conversie. Door toegankelijk design vanaf het eerste prototype te integreren, besparen we kosten en creëren we een sterkere merkervaring en betere functionaliteit. Wanneer UX- en UI-designers samenwerken met ontwikkelaars en echte gebruikers, ontstaat een gebruikersinterface die werkelijk voor iedereen werkt. Wil je sparren over jouw website, webshop of app? We denken graag mee en helpen je om jouw digitale product toegankelijker en gebruiksvriendelijker te maken.
Veelgestelde vragen
Begin bij de eerste schets met gebruikersdoelen, betrek mensen met een beperking vroeg in research en veranker richtlijnen in je design system en handover-checklists zodat toegankelijkheid geen losse taak wordt maar onderdeel van de workflow.
Volg WCAG-niveaus (AA/AAA): minimaal 4,5:1 contrast voor normale tekst (3:1 voor grote tekst). Gebruik geen kleur als enige informatiedrager en meet contrast met tools in je designsoftware.
Zorg voor voldoende lettergrootte, duidelijke hiërarchie en witruimte, maak designs responsive, test vergroting tot 200% en bied opties zoals hoog contrast of voorleesfunctie.
Gebruik semantische HTML, implementeer ‘Skip to content’, zorg voor zichtbare focusstates en test alles met alleen toetsenbord en screenreader om logische navigatie te garanderen.
Gebruik eenvoudige taal, voorspelbare patronen, minimaliseer keuzes op cruciale momenten en pas progressieve onthulling en consistente microcopy toe om overload te voorkomen.
Combineer design-plugins voor WCAG-scans en contrastchecks met automated audits, keyboard-only tests en user testing; leg toegankelijke componenten en code-snippets vast in het design system voor snelle implementatie.